10.Yargı Paketi Genel Kurul'da
Meclis recap #29
Meclis geçtiğimiz hafta oldukça yoğundu. Kamuoyunun uzun zamandır beklediği “infaz paketinin” Meclis’e gelmesiyle birlikte gözler Adalet Komisyonu’nun hafta sonu gerçekleştirdiği toplantıya kilitlendi. Gelin birlikte bakalım…
Bugünkü sayımızda:
“10. Yargı Paketi” Genel Kurul’a gelmesi bekleniyor
Genel Kurul’da Meclis Başkanlığı seçimi gerçekleştirilecek
‘Torba Kanun’ Genel Kurul’da kabul edilerek yasalaştı
Trafik cezalarında artış öngören kanun teklifi Adalet Komisyonu’ndan geçti
Zirai Don Araştırma Komisyonu: Saha ziyaretleri gerçekleştirildi
“10. Yargı Paketi” Meclis’te: Adalet Komisyonu’ndan geçti, Genel Kurul’a geliyor
"10. Yargı Paketi" olarak bilinen ‘Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ 29 Mayıs’ta Meclis’e sunuldu. Kanun teklifi 31 Mayıs’ta Adalet Komisyonu’nda kabul edildi. Bugün (3 Haziran) Meclis Genel Kurulu’nun kanun teklifini görüşmesi bekleniyor.
Teklif 30 maddeden oluşuyor ve 9 ayrı kanunda düzenlemeler öngörüyor. Teklife göre, “suça teşebbüs” “kasten yaralama” “tehdit” “genel güvenliği tehlikeye sokma” ve “trafik güvenliğini tehlikeye sokma” suçlarında cezalar artıyor.
Teklif aynı zamanda “denetimli serbestlik”, “İkinci kez aynı suçtan ceza alanların koşullu salıverilmeden faydalanabilmesi” “özel infaz usullerinin kapsamının genişlemesi” “konutta infaz” başlıklarında infaz düzenlemelerini içeriyor.
İnfaz düzenlemelerini içeren 10. Yargı Paketi’nde Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından iptal edilen bazı maddeler de yeniden düzenleniyor. Bunlardan biri de internetten içerik çıkarmayı ve Bilgi ve İletişim Teknolojileri Kurumu Başkanı’na verilen içerik çıkarma yetkisini düzenleyen madde.
AYM’nin iki kez iptal ettiği ‘örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen kişi, ayrıca 2 yıl 6 aydan 6 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır’ hükmü ise teklifte yer almıyor.
Kanun teklifinin Adalet Komisyonu görüşmeleri yaklaşık 15,5 saat sürdü. Muhalefet milletvekilleri, “Covid tahliyelerinin” teklifte yer almamasına ve ağırlaştırılmış müebbet cezası alanların 'hasta ve yaşlı hükümlüler' düzenlemesi kapsamına alınmamasına tepki gösterdi. Vekillerin “Covid tahliyelerine” ilişkin önergesi ise reddedildi.
MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız ise, ‘Covid-19 tahliyeleri’ ile ilgili, “Bu konu tamamen gözden çıkarılmış, bir tarafa atılmış değil. Derin bir araştırmaya, analize ihtiyaç var. Bunun eylül, ekim aylarında etki analizlerini yaparız, inşallah bu konuyu da çıkarırız” dedi.
Muhalefet milletvekilleri teklifin muhalefete baskıyı artıracak düzenlemeler içerdiğini de ifade etti ve teklifin muhalif olanlara ‘evinizde oturun hiçbir yere kalkmayın’ demek olduğunu söylediler.
Teklif yasalaşırsa;
- Denetimli serbestlikten yararlanmak için cezanın en az onda birini ve en az 5 gününü ceza infaz kurumunda geçirilmesi zorunlu olacak
- Tekerrür halinde işlediği suç nedeniyle ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının 39 yılını, müebbet hapis cezasının 33 yılını, süreli hapis cezasının ise dörtte üçünü cezaevinde “iyi hâlli” olarak çekenler “koşullu” tahliye edilebilecek.
- Halen kadın, çocuk veya 65 yaşını bitirmiş kişiler için 1 yıl olarak uygulanan konutta infaz sınırı 3 yıla; 70 yaşını bitirenler için 2 yıl olarak uygulanan süre 4 yıla; 75 yaşını bitirmiş olan kişiler için uygulanan 4 yıllık süre ise 5 yıla yükseltilecek. Ayrıca 80 yaşını bitirmiş kişilerin cezalarının 6 yılının konutlarında infaz edilmesi de mevzuata girecek.
- Çocuk hükümlülerin cezalarının infazına, çocuk eğitim evleri yerine çocuk kapalı infaz kurumlarında başlanacak. İyi halli olan çocuklar cezaevi idari ve gözlem kurullarının olumlu raporu neticesinde eğitim evlerine gönderilecek.
- Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanlar hariç olmak üzere, hapis cezasına mahkum olan veya adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilen hükümlülerden, ilgili hükümde belirlenen usule göre, maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyeceği tespit edilen ve toplum güvenliği bakımından ağır ve somut tehlike oluşturmayacağı değerlendirilenlerin cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilecek.
Meclis Başkanlığı seçimi gerçekleştirilecek
Meclis Genel Kurulu bugün (3 Haziran) Meclis Başkanı’nı seçecek. Meclis Başkanlığı seçimleri için adaylık başvuruları ise 1 Haziran’da sona erdi ve 5 adayın ismi belli oldu.
AK Parti, mevcut Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş'un, DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Cengiz Çandar’ın, CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan’ın, Yeni Yol Partisi Samsun Milletvekili Mehmet Karaman'ın ve İYİ Parti İstanbul Milletvekili Mustafa Cihan Paçacı’nın ismini Meclis’e bildirdi.
‘Torba Kanun’ Genel Kurul’da kabul edilerek yasalaştı
‘Bazı Kanunlarda ve 660 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, Meclis Genel Kurulu’nda 29 Mayıs 2025’te kabul edilerek yasalaştı.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yetkilerini de düzenleyen maddeleri içeren teklifte; Diyanet İşleri Başkanlığı'nın hac ve umre harcamalarının Sayıştay denetimi kapsamından çıkarılmasına ilişkin madde Genel Kurul’da yeniden düzenlendi ve harcamalara ilişkin Sayıştay yetkisi geri geldi.
Öte yandan teklif, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Rekabet Kurumu ile Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’nun teşkilat yapısı, görev ve yetkileri, personelinin atama, mali ve sosyal haklarına ilişkin maddeler de içeriyor.
Kabul edilen teklife göre;
- Din İşleri Yüksek Kurulu, resmi kurumlarca incelenmesi talep edilen dini yayınları inceleyecek ve mütalaa verecek.
- Hac ve umre seyahatleri ile ilgili iş ve işlemler ile hac ve umre hesabından yapılan bütün harcamalar, her yıl hac mevsimi sonunda Başkanlık, Sayıştay ve gerektiğinde Cumhurbaşkanlığınca görevlendirilecek denetim elemanları tarafından denetlenecek.
- Din İşleri Yüksek Kurulu, Kur'an-ı Kerim meali veya tercümesi adıyla yapılan yayınları Başkanlık ile diğer kamu kurumları, özel kişi ve kuruluşların talebi üzerine veya resen inceleyecek ya da incelettirecek. Kurul, “Gerekli gördüğü” durumlarda meallerin toplatılmasını, yayımdan kaldırılmasını ve dijital ortamlardan silinmesini talep edebilecek.
- Maden Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ve Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu’nun bütün mal ve varlıkları devlet malı hükmünde olacak ve haczedilemeyecek.
- Cumhurbaşkanlığı ve Meclis idare ve kontrolünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarının korunması, kendileri tarafından yerine getirilecek. Bu korunmanın sağlanmasında, gerektiğinde, Kültür ve Turizm Bakanlığının teknik yardımı ve işbirliği sağlanacak.
Trafik cezalarında artış öngören kanun teklifi Adalet Komisyonu’ndan geçti
Adalet Komisyonu 36 maddeden oluşan ‘Karayolları Trafik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni 28 Mayıs’ta kabul etti. Teklifin bayram sonrasında Genel Kurul’da görüşülmesi bekleniyor.
Muhalefet milletvekilleri kanun teklifine trafik güvenliğinin ceza artırarak önüne geçilemeyeceğini söyleyerek karşı çıkmıştı.
Trafik güvenliğinin bir sistem ve trafik kültürü sorunu olduğunu belirten vekiller, farkındalık ve bilinçlendirme çalışmaları yapılması, sürücü adayları için kapsamlı, etkili ve eğitici süreçlerin işletilmesi ve adil, yaygın ve etkili denetimlerin sağlanması gerekliliğini hatırlatmıştı.
Teklif yasalaşırsa;
-Geçiş üstünlüğüne sahip olduğu yönetmelikte belirlenen araçlara geçiş hakkı vermeyen sürücülere 15 bin lira idari para cezası verilecek.
- Başka aracı ısrarla takip eden veya araçtan inerek saldırı amaçlı yaklaşanlara 180 bin lira para cezası verilecek. Bu sürücülerin ehliyetlerine 60 gün süreyle el konulacak, araçlar 30 gün süreyle trafikten menedilebilecek.
-Plakaların farklı okunmasına veya okunamamasına neden olacak şekilde plakasında değişiklik yapan sürücülere 140 bin lira idari para cezası verilecek, araç 30 gün süreyle trafikten menedilecek.
Zirai Don Araştırma Komisyonu saha ziyaretlerini gerçekleştirdi
Zirai Don Araştırma Komisyonu 28 Mayıs 2025 tarihinde Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş. Genel Müdürlüğü (TARSİM) ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği temsilcilerini dinlemek üzere toplandı.
Toplantıda; Tarım Sigortaları ve Doğal Afetler Daire Başkanı Kamil Özdemir zirai don felaketinin etkilerinin hemen ortaya çıkmayacağını ve tespit çalışmalarının sürdüğünü söyledi. Sigortacılık konusunda ise yeni modeller üzerine çalıştıklarını belirtti ve üreticilerden, sivil toplumdan ve sahadan talepleri değerlendirdiklerini söyledi.
TARSİM Genel Müdürü Bekir Engürülü ise don olayı yaşandıktan sonra 108 bin ihbar aldıklarını söyledi ve ön tespite göre 21 milyarlık zarar olduğunu belirtti.
Sunumunda en çok zararın meyve grubu ürünlerde olduğunu belirten Engürülü; üzümde 11 milyar, kayısıda 3 milyar, fındıkta 2,7 milyar, elmada 2,1 milyar, nektaride 913 milyon, şeftalide 552 milyon gibi bir hasar olduğunu söyledi.
Engürülü sigortalılık alanına dair ise şu veriyi paylaştı: “Bakanlığın kayıt sistemlerine bağlı olarak bizim referans olarak aldığımız arıcılıkta yüzde 35, büyükbaşta yüzde 41, küçükbaşta yüzde 27, kümeste yüzde 73, serada yüzde 28, tarla ürünlerinde yüzde 23,1 sigortalılık alanı var.”
Komisyon Başkanı 31 Mayıs’ta Malatya ile saha ziyaretlerine başlayacaklarını, 2 Haziran’a kadar Adıyaman, Maraş, Adana, Mersin, Niğde ve Kayseri’de saha ziyaretlerine devam edeceklerini söyledi ve saha ziyaretleri sonrasında bayram öncesi Tarım Bakanlığı’na sunmak üzere bir ön rapor hazırlamayı amaçladıklarını belirtti.
Bu doğrultuda 31 Mayıs’ta başlayan saha ziyaretleri sırasında muhalefet milletvekilleri, 28 Mayıs’taki komisyon toplantısında TARSİM’in sunduğu tespitlerin çok zayıf kaldığını, çiftçiye destek verilmezse gelecek yıl üretim yapamayacakları görüşünü paylaştılar ve “Sigortalı-sigortasız tüm üreticilerin zararı karşılansın” dediler.
Zirai dondan etkilenen Malatya, Maraş, Adıyaman, Adana 6 Şubat 2023 depremlerinde kayıplar yaşayan iller arasında.
Zirai Don Araştırma Komisyonu bugün (3 Haziran) toplanarak, saha çalışmalarını detaylı değerlendirecek.
Gözden Kaçmasın:
DEM Parti Meclis Başkanvekili Pervin Buldan oldu. (Gazete Oksijen)
İnsan Hakları Derneği “10. Yargı Paketi”ne ilişkin açıklama yaptı. (Açıklama)
10. Yargı Paketi’ndeki ‘içerik çıkarma’ düzenlemesini Bilişim Hukukçusu Prof. Dr. Yaman Akdeniz değerlendirdi. (T24)
CİSST’ten infaz yasası teklifi değerlendirmesi: Çocukların hapishanelerde tutulma şartları ağırlaştırılıyor. (Açıklama)
AK Parti'nin kurduğu Anayasa Komisyonu ilk toplantısını 4 Haziran'da yapacak. (Hürriyet)
EMEP işçi haklarına yönelik hazırladıkları kanun teklifi için Meclis’te görüşmeler yaptı. (Evrensel)
Türkiye’deki cezaevlerinde tutuklu ve hükümlü sayısı 2020’den bu yana 143 bin kişi arttı. (ANKA)
Turkey recap, Türkiye gündeminden haberler sunarken aynı zamanda Türkiye'de haber yayıncılığını ve gazetecileri desteklemek ve hep birlikte üretmek amaçlarıyla kurulmuş bağımsız bir haber kaynağıdır.
Editoryal ekibimiz tarafından kurulan ve kâr amacı gütmeyen bir dernek olan Kolektif Medya Derneği bünyesinde faaliyet gösteren Turkey recap Türkçe ve İngilizce dillerinde yayın yapar, derinlemesine analizler ve ülke gündemini özetleyen bültenler üretir.
Okuduğunuz bu bülten Meclis’ten haklar gündemini her hafta aktarmayı amaçlar.
Bu bülten Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında, Avrupa Birliği’nin desteğiyle hazırlanmıştır. Bu bültenin içeriği, tamamıyla Turkey recap’in sorumluluğundadır ve hiçbir şekilde Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.
Ceren Bayar, Parlamento Muhabiri, @crnbyr
Günsu Durak, Editör, @gns_drk