Hak geldi, Batı zail olmadı
Biz muhalefet yerli ve milli olacak diye beklerken, Avrupa yerli ve milli oldu: The Telegraph’ta yayınlanan bir seçim değerlendirmesinde, sığınmacılara yönelik olumlu politikaları nedeniyle Erdoğan’ın seçilmesiyle Avrupa’nın rahat bir nefes aldığı ileri sürüldü.
Erdoğan’ın, ‘seçimlerden sonra piyasa güvenini desteklemek için geleneksel ekonominin bir savunucusunu geri getirdiğini’ belirten Bloomberg ise Şimşek’in ekonomi politikalarının tamamının başında bulunacağını savundu.
Batılı liderler Erdoğan’ı tebrik kuyruğuna da girdi. Başta ABD Başkanı Joe Biden, Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen olmak üzere birçok batılı lider akşam saatlerinde Erdoğan’ı tebrik etti.
MİT’in başına getirileceği söylenen İbrahim Kalın bile bu işe şaşırdı ve şöyle dedi: “Ben, kaç yıldır bu işlerin içeresindeyim, ilk defa uluslararası toplumun, yani dünya liderlerinin Cumhurbaşkanı'mızı tebrik için bu kadar hızlı hareket ettiğine şahit oluyorum.”
Demirin ardındaki taş yerinde ağırdır
Seçim sonuçları, galip iktidarı bile değiştirmiş görünürken, muhalefet yerinde sayabilir mi? Ana muhalefet sayıyor gibi görünüyor: CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, istifa etmeyeceğini açıklarken MYK üyeleri görevlerinden ayrıldı ve yeni bir yönetim belirlendi.
Kılıçdaroğlu’nun yeni MYK’yı kendisine en yakın, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na en uzak isimlerden seçtiği iddia edildi. İmamoğlu’nun, CHP lideri ile yaptığı görüşmede, 2024 yerel seçimlerine yeni bir CHP ile girilmesi gerektiğini söylediği, Kılıçdaroğlu’nun ise Büyük Kurultay’ı yerel seçimlerin sonrasına bırakmak istediği bildirildi.
Yeşil Sol Parti’de ise deprem gibi bir şey yaşandı. Selahattin Demirtaş, partisine yönelik ağır eleştiriler içeren bir mülakatta ‘aktif siyaseti’ bıraktığını açıkladı. Demirtaş’ın Cumhurbaşkanlığı adaylığına dair iddialarına cevap veren HDP ise eski eş genel başkanının ‘hukuki durum’una işaret etti.
Yeşil Sol Parti Muş Milletvekili Sezai Temelli, Demirtaş için “O siyaseti bırakmak istese de biz onu bırakmayız,” derken, Yeşil Sol Parti’de de MYK’nın istifaya hazır olduğu, hatta partide isim değişikliğinin dahi gündemde olduğu belirtiliyor.
Daha fazlası için; Başak Demirtaş: Menderes’in idamı siyaseten neyse Selahattin’e istenen de aynısı, Erdoğan’a idam istense karşısında ilk ben dururum (T24)
Gözlerdeki ışıltıdan kafadaki ışıltıya
“Aklı başında kim Türkiye’nin maliye bakanı olmak ister ki?” diye soruyordu Bloomberg geçen hafta. Cevabımızı hafta sonu aldık: “Faiz sebep, enflasyon netice” döneminin maliye reisi Nureddin Nebati, özelleştirme şampiyonu eski-yeni Mehmet Şimşek’e koltuğunu devretti.
Nebati’den farklı türde bir ışıltıya sahip Şimşek, devir teslim konuşmasında ‘rasyonel zemine’ dönüşten, ‘kurala dayalı’ bir ekonomiden, ‘uluslararası normlara uygunluk’tan bahsetti. Anlaşılan, Şimşek konsensüsü 28 Mayıs’tan önce sağlanmıştı: İkinci turda Cumhur İttifakını destekleyen Sinan Oğan, “‘Faiz sebep enflasyon sonuç’ politikasından vazgeçilmesi Erdoğan’ı desteklememizin sebebiydi,” dedi.
‘Şimşek etkisi’ diyebileceğimiz şekilde, Kapalıçarşı döviz kurları ile bankalardaki dolar fiyatı neredeyse eşitlendi. Bunun yanı sıra, yine beklendiği şekilde, BİST 100 endeksi de yukarı doğru harekete geçti. TÜİK rakamlarına göre ekonomimiz de yüzde 4 büyüdü ama ‘can damarımız’ ihracat gerilerken ithalat arttı.
Fuat Oktay’dan Cumhurbaşkanı Yardımcılığı görevini devralan Cevdet Yılmaz da enflasyonla mücadeleye özel öncelik vereceklerini söyledi. O sırada, doğalgaz kıyağı sayesinde yıllık enflasyon yüzde 39,6’ya gerilerken, aylık enflasyon ise 0,04 artış gösterdi. Bazı iktisatçılar, doğalgaz kaynaklı enflasyon düşüşü nedeniyle ücretlere yapılacak zamların gerileyeceği uyarısında bulunuyorlar.
Daha fazlası için; Türkiye, Modern Kölelik Endeksi'nde dünyada beşinci, Avrupa'da birinci sırada (BBC Türkçe)
İcraatımdan bil beni
Seçim öncesinde her partinin kendisine has bir vaadi vardı. Seçim ‘galibi’ partinin/partilerin ilk icraatlerine bir göz atalım;
Erdoğan lehine tezahürat yapan çocuğa ekmek vermediği iddia edilen fırın sahibi tutuklandı.
Şanlıurfa’da farklı partiye oy verdiği gerekçesiyle sağlık çalışanı T.B.’yi ‘tehdit edip’ ‘hakaret’te bulunduğu öne sürülen aile hekimi İ.Ö. ve sağlık çalışanı eşi A.Ö. açığa alındı.
Mersin’de 28 Mayıs’taki seçimin ardından kutlama yapan bir grubun içinde yer alan 15 yaşındaki Muhammed Eslek, başına isabet eden yorgun mermiyle ağır yaralandı. Hastaneye kaldırılan Eslek yaşamını yitirdi.
Can Dersim Tunceliler isimli firmaya ait şehirlerarası yolcu otobüsünün yolu MHP’liler tarafından kesildi. Otobüsün camlarına vuran MHP’liler kapıları zorlayarak içeri girmeye çalıştı.
Boğaziçi Üniversitesi, geçen yıl gibi bu yıl da her bölümün ayrı ayrı mezuniyet töreni yapacağını duyurdu. Öğrencilere geçtiğimiz yıl yollanan e-posta, bu sene de gönderildi.
Cumhur İttifakı çatısı altında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) giren Yeniden refah Partisi’nin Konya Milletvekili Ali Yüksel’in yıllar önce 3 eşinin olduğu ortaya çıktı. Yüksel’in üç eşinin olmasına tepki gösteren kadın dernekleri, "Bu şahsın TBMM'de bulunması hatadır, kusurdur, suçtur" dedi.
AKP listelerinden milletvekili seçilen HÜDA PAR''lı vekillerin aynı katta olmak ve bulundukarı katta kadın çalışan istememe talepleri karşılanmadı.
Erdoğan ailesi üyeleri; Bilal Erdoğan, Esra Albayrak, Sümeyye Erdoğan Bayraktar ve 5 diğer ismin katılımıyla Recep Tayyip Erdoğan Vakfı'nın kuruluşuna ilişkin ilan Resmi Gazete'de yayımlandı.
Türk Hava Yolları’nın Ankara - İstanbul uçağında Bakan Nureddin Nebati ile yolcular arasında ‘bekletilme’ tartışması yaşandı. Hava şartları nedeniyle rötar yaptığı duyurulan uçağın, Nureddin Nebati yüzünden bekletildiğini düşünen kimi yolcular buna tepki gösterdi. Bazı yolcuların Nebati’ye yönelik “Hak, hukuk, adalet” sloganı attığı görüldü. Nebati ise yolculara “Seçimi AK Parti kazandı, Cumhurbaşkanı Erdoğan kazandı, hazmedin kardeşim” karşılığını verdi.
Tartışma anlarının sosyal medyada yayılmasına ilişkin açıklama yapan Bakan Nebati, "Tamamen çarpıtılarak yansıtılmıştır" dedi.
Daha fazlası için; Diyarbakır'da seçim sonrası atmosfer: ‘Zor günler bizi bekliyor’, ‘Hani her şey çok güzel olacaktı’ (BBC Türkçe)
Ayrıca; Almanya-Türkiye ilişkileri yeni dönemde nasıl şekillenecek? (DW Türkçe)
Dahası da var
Aşırı duyardan yataklara düşecek hastalığından muzdarip oyunca Tamer Karadağlı, 76. Cannes Film Festivali'nde En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'nü kazanan Merve Dizdar'ın konuşmasını hedef aldı. Karadağlı, Dizdar'a Fransa'nın Cezayir işgalini hatırlatarak, "Cezayirli kız kardeşleri için de geçerli mi söyledikleri?" diye sordu.
Hassasiyetinden yataklara düşecek hastalığından muzdarip olansa Manga grubunun solisti Ferman Akgül, Akgül, şarkıcı Aylin Aslım, Redd grubu üyesi Güneş Duru ve aynı grubun solisti Doğan Duru’ya dava açtı. Dava nedeni ise Akgül’ün TOGG'un direksiyonuna geçip poz verdiği anları sosyal medyasından eleştirmeleri.
Hızlı bir bakış
Şarkıcı Gülşen'e "ayrımcılık" gerekçesiyle 150 bin lira para cezası (Evrensel)
BM: Suriye’de toplumun yüzde 70’i insani yardıma muhtaç (Siyasi Haber)
Taksim patlamasında Jiyan Tosun’u fail gibi gösteren Adem Taşkaya’ya 4,5 yıl hapis cezası (Bianet)
Muğla'da kiracısının kapısına kimyasal sıvı döken şahıs gözaltına alındı (BirGün)
Adana'da imalathaneye dönüştürülen evde 703 litre sahte içki ele geçirildi (Kısa Dalga)
Saraçhane Arkeoloji Parkı'ndaki kazılarda Pan heykeli bulundu (Bianet)
Erdoğan'ın mal varlığı açıklandı: 5 milyon lira borcu var (Gazete Duvar)
Yeniden yargılamada 10 yıl 10 ay hapis cezası onanan Kadir Şeker tutuklandı (Sputnik Türkçe)
Tarikat liderinin cinsel saldırısına maruz kalan kadın intihar etti (Yeni Yaşam Gazetesi)
Cumhur İttifakı, seçim vaatlerini içeren bir “torba teklifi” bayramdan önce Meclis’e sunacak (T24)
Okumakta ısrar edenlere…
“Milliyetçilik Yükseliyor!”
Birikim’in bu ayki sayısında Türkiye’de yükselen Milliyetçilik ideolojisini ele alan Tanıl Bora, bu ideolojinin Türkiye’deki kökenlerine değiniyor: “1990’lardan beri siyasi aktüaliteyle ilgilenen birisi, otuz yılda acaba kaç defa “Milliyetçilik yükseliyor” haber-yorumlarına maruz kalmıştır? Bu ünlemli “konu,” Mayıs 2023 seçimlerinden sonra bir defa daha yine “yükseldi:” Milliyetçilik yükseliyor… Önce bu “haberin” soy kütüğünü inceleseler, belki cevaba daha yaklaşmış olurlar. Eski ve mütemadi “yükselişlerinin” unutulu unutuluvermesi, milliyetçiliğin yükselişinin en bariz âmili olabilir.” (Birikim)
Şanlıurfa'nın kimi köylerinde dünden bugüne süren yasa dışı alışkanlık: Başkasının yerine oy kullanmak
Ali Kemal Erdem’in Independent Türkçe için kaleme aldığı yazısında neredeyse her seçimde gündeme gelen, kimi köylerde geçmişten beri devam eden ve halen sonlanmayan başkasının yerine oy verme alışkanlığı, Doç. Dr. Vahap Uluç’un, bu olaya dair araştırmalarının sonuçları üzerinden tartışılıyor. (Independent Türkçe)
Ataerki, bugüne kadar bilinenden farklı bir şekilde mi ortaya çıktı?
“Son birkaç yılda "Patriyarklar" adlı kitabım için insan toplumunda ataerkilliğinin kökenlerini anlamak üzere dünyanın birçok yerini dolaştım. Anladım ki, erkeklerin nasıl bu kadar güce sahip olduklarına dair pek çok efsane ve yanlış kanı olsa da gerçek tarih, aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliğine nasıl ulaşabileceğimize dair veriler de sunuyor.” (BBC Türkçe)
Dikkatiniz dağılmadı, çalındı
Çalınan Dikkat: Neden Odaklanamıyoruz? kitabının yazarı Johann Hari, gün geçtikçe artan “odaklanma sorunu”nu anlatıyor: “On yıl sonra, Adam kayıplara karışmıştı. 15 yaşında okulu bıraktı, uyanık olduğu bütün zamanı boş gözlerle ekranlar arasında gidip gelerek harcadı: Youtube’dan WhatsApp’a, oradan da pornoya (mahremiyetini korumak için adını ve bazı ayrıntıları değiştirdim). Sanki Snapchat hızıyla pır pır edip duruyordu, durağan veya ağırbaşlı şeyler merakını hiç celbetmiyordu. Adam’ın koca adam olduğu son on yılda bu zihinsel kırılmayı artık çoğumuz yaşıyor gibiydik.” (Vesaire)
Peki ya önümüzdeki hafta?
5 Haziran MLSA tarafından hazırlanan gazetecilik ve ifade özgürlüğü davaları takvimi
7 Haziran Hrant Dink’in Çalışma Odasından Ermeni Kültürü ve Tarihine Bir Bakış
Bültenimizi okuduğunuz için teşekkür ederiz! Henüz abone olmadıysanız ücretsiz olarak abone olabilirsiniz.
Destek olmak için aşağıdaki linke tıklayın.
Önerilerinizi ve eleştirilerinizi bize iletin: info@turkeyrecap.com
Nida Kara, Serbest gazeteci @Kara__Nida
Erman Çete, Gazeteci @ermancete