Kamu Denetçiliği Kurumu’ndan bakanlıklara ‘tavsiye karar’ hatırlatması
Meclis recap #20
Meclis mayıs ayına yoğun gündem mesaisiyle giriyor. Uzun zamandır kamuoyunun takip ettiği “10’uncu yargı paketi” sürecine dair detaylar netleşiyor. Yargı paketi milletvekillerinin gündeminde. Komisyonlar mayıs ayı gündemlerini belirlemeye başladı. Gelin Meclis’teki gelişmelere birlikte göz atalım…
Bugünkü sayımızda:
Merkez Bankası Başkanı Meclis’te sunum yapacak
Google temsilcilerine “algoritma değişikliği” sorulacak
Yargı paketi taslağına dair detaylı çalışmalar başladı
Kamu Denetçiliği Kurumu’ndan bakanlıklara ‘tavsiye kararlara uyum’ hatırlatması
TCMB Başkanı Meclis’te dinlenecek
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 6 Mayıs’ta sunum yapacak.
Toplantıda Karahan’ın küresel gelişmeler, Türkiye ekonomisi, enflasyon ve para politikası kapsamında sunum yapması bekleniyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu'na göre, Başkan'ın banka faaliyetleri ve para politikası uygulamaları hakkında Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nu yılda iki defa bilgilendirmesi gerekiyor.
Google temsilcileri Meclis Komisyonu’nda dinlenecek
Meclis Dijital Mecralar Komisyonu, Google temsilcilerini dinlemek üzere toplanacak. 8 Mayıs’ta gerçekleşmesi beklenen toplantıda Komisyon, Google’dan “algoritma değişikliği” ile ilgili bilgi alacak ve eleştirileri iletecek.
Milliyet’ten Evrim Güvendik’in haberine göre; Meclis Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman ‘Google’ın tek taraflı kararlarının medya kuruluşları için sadece ekonomik bir soruna değil sansür mekanizmasına da dönüştüğü’ eleştirisini yapmıştı.
Türkiye’de yayın yapan Birgün, Diken, T24 ve Medyascope’un da aralarında bulunduğu 9 internet haber platformu 13 Mart 2025 tarihinde Google’ın okur trafiğine uyguladığı ‘ambargoyu’ protesto ettiklerini açıklayan bir mektup yayınlamıştı.
Açıklamada “Başta Rekabet Kurumu olmak üzere hem yerel hem uluslararası hukuk mercilerinde yapılacak başvurularımızla bu mücadeleyi sürdüreceğimizi ve Google’ın bütün dünya ile birlikte ülkemizde de yarattığı bu tahribatın ısrarlı takipçisi olacağımızı ilan ediyoruz.” ifadeleri yer almıştı.
Gazete Duvar, Mart 2025’te Google algoritma değişikliğinin ağır maddi sonuçları ile karşı karşıya kaldığını belirterek yayın hayatına son vermişti.
“10’uncu Yargı Paketi” taslağı için Meclis’te detaylı çalışma başladı
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç “10’uncu Yargı Paketi”nin 40 maddelik taslağının 29 Nisan 2025 tarihinde milletvekillerinin değerlendirmesi için Meclis’e gönderildiğini açıkladı.
Tasnif aşamasında olan taslaktaki maddelerin; infaz düzenlemesine, yargı paketine, trafik cezalarının artırılmasına ilişkin teklif olmak üzere 3 ayrı teklifte ele alınması planlanıyor.
T24’te yer alan habere göre; ölümlü trafik kazalarının önlenmesi amacıyla idari para cezalarının artırılmasını öngören kanun teklifinin Meclis’e öncelikle gelmesi bekleniyor.
Ardından yargı paketinden bağımsız bir teklif haline getirilmesi planlanan “ceza infaz sisteminde düzenlemeler içeren teklif”in Meclis’e gelmesi bekleniyor.
İnfaz düzenlemelerini içeren teklifte; “Covid-19 salgını sırasında uygulanan infaz indiriminden o dönemde yargılamaları devam ettiği için yararlanamayanların da yararlanması; cezaevindeki çocuklu annelerin infazlarını evlerinde tamamlaması; ağır hasta ve ileri yaştaki tutuklu ve hükümlülerin cezalarını evlerinde tamamlaması; infazını tamamlayanların tahliye olup olmayacağına karar veren Cezaevi İdare ve Gözlem Kurullarının kararlarının belli bir standarda bağlanması; bazı suçlarda infazın kamu hizmeti, eğitim, tedavi gibi yöntemlerle eş zamanlı uygulanması” düzenlemeleri yer alıyor.
Yargı paketi teklifinde ise “İkinci kez aynı suçu işleyenlerin 2/3 olan infaz oranının azaltılması; trafikte tehdit, araçtan inerek darp etme, yaralamalı ve ölümlü trafik kazalarında kaçma suçlarının cezalarının artırılması; 2 yıl altında ceza alanların denetimli serbestlik ile cezaevine girmemesi ile açığa çıkan cezasızlık algısının ortadan kaldırılması için 2 yıldan az ceza alanların da cezalarının bir kısmını cezaevinde tamamlaması” düzenlemeleri öngörülüyor.
Kamu Denetçiliği Kurumu’ndan bakanlıklara ‘tavsiye kararlara uyum’ hatırlatması
“Dilekçe Komisyonu ile İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Üyelerinden Oluşan Karma Komisyon”da, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun (KDK) tavsiye kararlarına yönelik değerlendirmeler yapmak üzere 29 Nisan 2025 tarihinde toplandı.
Komisyon Başkanı Ahmet Salih geçtiğimiz günlerde komisyon üyeleri ile birlikte Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş ile görüştüklerini açıkladı.
Dal, görüşmede KDK'nin tavsiye kararlarına uyum oranlarının yükseltilmesi ve hızlı karar verilmesi yönünde görüşme yapılması, bazı ülkelerde olduğu gibi KDK'ye belli konularda resen inceleme yetkisinin verilmesi gibi konularda destek taleplerini Kurtulmuş’a ilettiklerini açıkladı.
Toplantının kapsamı ve katılımcıları bu talepler çerçevesinde şekillendi. Toplantıya, kurumların tavsiye uyum oranlarının artırılması amacıyla bakan yardımcıları davet edildi.
Kamu Başdenetçisi Mehmet Akarca, KDK’nin amacı, işleyişi ve başvuru inceleme sürecine dair bilgi verdi.
Akarca, KDK’nin tavsiye kararlarına uyum oranını artırma ve kurumlar arası işbirliği sağlama amacıyla bakan yardımcılarına değerlendirmede bulundu.
Bu değerlendirmeler ve tavsiyelerden bazıları şu şekilde:
- KDK yazışmalarının ilgili idare nezdinde tek elden koordine edilmesi.
- KDK faaliyetlerinin bakanlıklar nezdinde yapıcı bir tutumla hassasiyetle ele alınması, sıradan bir evrak muamelesi görmemesi.
- Ombudsmanlık kurumu gücünü Meclisten alıyor ve kararların tavsiye mahiyetinde olması erkler ayrılığının bir sonucudur. Bu doğrultuda tavsiye kararların yerine getirilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gereği olduğu.
- Tavsiye kararına ilişkin denetçiliğe iletilen nihai değerlendirmelerde icracı birimlerin kanaatlerinin baskın olması yerine, bakanlıkların hukuk hizmetleri genel müdürlükleri veya hukuk müşavirliklerinin görüşlerinin alınması.
- Tavsiye kararlarına verilen cevapların karara muhatap olarak gösterilen idarenin bu konudaki en yetkili üst mercisinin iradesini ihtiva etmesi.
- KDK’nin çözüm talebinin tahmini olarak ne zaman yerine getirileceğine ilişkin daha somut takvim ve süreçlere yer verilmesi.
Muhalefet milletvekilleri ise Kamu Denetçiliği Kurumu’nun bağımsızlığı ve karar almasında yaşanabilecek olası sorunlara dikkat çektiler.
Ayrıca, vekiller bakanlık temsilcilerinin vurguladığı “tavsiye kararlara uyumu zorlaştıran mevzuat eksikliği” konusunun şikayetlerin çözümüne yönelik “talihsiz açıklamalar” olduğunu söyleyerek eleştirdiler.
Gözden Kaçmasın:
Eti Maden Genel Müdürü: “2024 yılında 1 milyar 322 milyon dolar ile tarihin en yüksek cirosu elde edildi.” (ANKA)
Uluslararası Af Örgütü: İnsan hakları küresel krizde (Birgün)
AYM, otizmli çocuğun eğitim hakkının ihlal edildiğine karar verdi. (AA)
TTB, AYM’nin TTB Kanunu’ndaki 39. maddeyi iptal etmesine ilişkin açıklamada bulundu. (Açıklama)
Kamu görevlilerinin yargılandığı Soma davasında karar çıktı. (Sendika.org)
CHP tutuklu öğrenci Esila Ayık için Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na başvurdu. (Gerçek Gündem)
DEM Parti’li Newroz Uysal Aslan Erzincan Yüksek Güvenlikli Cezaevi'ne sevk edilen 3 mahpusun, çıplak arama, darp ve kötü muameleye maruz kalması iddiasına ilişkin soruşturma talebinde bulundu. (Evrensel)
KAMU-AR’ın açlık-yoksulluk sınırı araştırmasının Nisan 2025 sonuçları açıklandı (Açıklama)
Maden işçisi Nourtani cinayeti davasında, ailenin avukatı mahkeme heyeti hakkında HSK’ye şuç duyurusunda bulundu. (Bianet)
Turkey recap, Türkiye gündeminden haberler sunarken aynı zamanda Türkiye'de haber yayıncılığını ve gazetecileri desteklemek ve hep birlikte üretmek amaçlarıyla kurulmuş bağımsız bir haber kaynağıdır.
Editoryal ekibimiz tarafından kurulan ve kâr amacı gütmeyen bir dernek olan Kolektif Medya Derneği bünyesinde faaliyet gösteren Turkey recap Türkçe ve İngilizce dillerinde yayın yapar, derinlemesine analizler ve ülke gündemini özetleyen bültenler üretir.
Okuduğunuz bu bülten Meclis’ten haklar gündemini her hafta aktarmayı amaçlar.
Bu bülten Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında, Avrupa Birliği’nin desteğiyle hazırlanmıştır. Bu bültenin içeriği, tamamıyla Turkey recap’in sorumluluğundadır ve hiçbir şekilde Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.
Ceren Bayar, Parlamento Muhabiri, @crnbyr
Günsu Durak, Editör, @gns_drk