Meclis 9 günlük aradan sonra mesaiye başlıyor
Meclis recap #13
Ramazan Bayramı tatilinden önce son mesaisini 27 Mart 2025’te yapan Meclis, bugün (8 Nisan 2025) çalışmalarına yeniden başlayacak. Bayram tatilinden önce 16 saati aşan mesaiyle ‘Torba kanun teklifi’ni yasalaştıran Meclis Genel Kurulu’nun bu hafta İklim Kanunu Teklifi’ni gündeme alması bekleniyor. Yasalaşan kanun teklifinin detaylarına, bu hafta gündeme gelmesi beklenen teklife ve Meclis çalışmalarına dair güncel verilere gelin birlikte göz atalım.
Bugünkü Sayımızda:
‘Torba kanun teklifi’ Meclis Genel Kurulu’nda yasalaştı
Doğum yardımı: Tutarı artırma yetkisi Cumhurbaşkanı’nda
İklim Kanun Teklifi’nin Genel Kurul’a gelmesi bekleniyor
Dilekçe Komisyonu’na ilişkin veriler paylaşıldı
“Meclis Karnesi”ne göre reddedilen araştırma önergeleri hangileri?
‘Torba kanun teklifi’ Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı
Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 26 Mart 2025 tarihli Meclis Genel Kurulu’nda 16 saati aşan mesai sonrasında kabul edilerek yasalaştı.
Kanun teklifi ile aşağıda yer alan 11 ayrı kanun ve kanun hükmünde kararnamede düzenlemelere gidildi:
- 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu,
- 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu,
- 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu,
- 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu,
- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu,
- 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü’nün Hizmetleri Hakkında Kanun,
- 6741 sayılı Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketinin Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun,
- 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu,
- 3055 sayılı Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Ödenek ve Yollukları ile Temsil Ödenekleri Hakkında Kanunun,
- Devlet Hava Meydanları İşletmelerine ilişkin 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve
- Doğum yardımlarına ilişkin 633 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
Doğum yardımı düzenlemesi: Birinci çocuk için tek seferlik 5 bin lira
‘Torba kanun teklifi’nin kabul edilmesiyle doğum yardımlarına ilişkin düzenlemeler de yasalaştı.
Buna göre; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına 1 Ocak 2025 ve sonrasında doğan çocukları için başvuru yapılması ve Türkiye'de ikamet ediyor olmaları şartıyla; birinci çocuk için tek seferlik 5 bin lira, ikinci çocuk için başvurunun yapıldığı ay itibarıyla 5 yaşını tamamlayana kadar aylık bin 500 lira, üçüncü ve sonraki çocuklar için başvurunun yapıldığı ay itibarıyla 5 yaşını tamamlayana kadar aylık 5 bin lira doğum yardımı yapılacak.
Bu tutarları, Vergi Usul Kanunu uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranını geçmemek üzere belirlenecek oranda artırmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.
Öte yandan kanun teklifinin görüşmeleri sırasında muhalefet partilerinin sunduğu;
Doğum yardım miktarının; ilk çocuk için tek seferlik 13 bin lira, ikinci çocuk için beş yaşını tamamlayana kadar aylık olarak 5 bin lira, üçüncü ve sonraki her bir çocuk için beş yaşını tamamlayana kadar aylık 10 bin lira olmasına (Yeni Yol Parti Grubu),
Yapılacak yardım miktarının Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesi yerine “Merkezi Yönetim Bütçe Kanunları ile” belirlenmesine (CHP Grubu),
Yapılacak yardım miktarının Cumhurbaşkanı tarafından belirlenmesi yerine “Kadın Örgütleri ve ilgili STK’lar tarafından oluşturulmuş kurullar tarafından” belirlenmesine (DEM Parti Grubu) dair önergeler ise reddedildi.
Muhalefet ve sivil toplum örgütleri “doğum teşvikine ilişkin düzenlemeler”e tepki göstermişti. Birleşik Metal-İş Sendikası Kadın Komisyonu “Doğum teşviki değil, eşitlikçi kamucu sosyal politikalar istiyoruz!” açıklaması yapmış ve taleplerini dile getirmişti.
Meclis Genel Kurulu İklim Kanunu Teklifi’ni gündem alacak
‘Torba kanun teklifi’nin yasalaşması sonrası, iklim değişikliğiyle mücadele amacıyla hazırlanan İklim Kanunu Teklifi’nin Genel Kurul’a gelmesi bekleniyor.
Muhalefet, çevre derneklerinin teklifin hazırlanması sürecine dahil edilmemesine tepki göstermiş ve teklifin “ticari kaygılarla hazırlandığı şerhini düşmüştü.
Dilekçe Komisyonu’na ilişkin veriler paylaşıldı
Yurttaşlardan gelen dilek ve şikayetleri inceleyen Meclis Dilekçe Komisyonu, yapılan başvurulara ilişkin verileri paylaştı.
Bu verilere göre 15 Mayıs 2023- 14 Mart 2025 tarihleri arasında 16 bin 539 başvuru yapıldı.
Dilekçede yer alan bazı talepler şu şekilde:
-Devlet memuru kadınlara erken emeklilik imkânı tanınması
-İmam nikahlı eşlerin de mirastan yararlandırılması
-Kamu kurumlarında eşlerin aynı birimde çalışmasının yasaklanması
-İtfaiye teşkilatının İçişleri Bakanlığı’na bağlanması
-Köy muhtarlarına plaka sorgulama sisteminde yetki verilmesi
-Pandemi sonrası bozulan insani ilişkilerin düzeltilmesi için çalışanlara psikolojik destek verilmesi
-Kişi başına düşen milli gelirin her vatandaşa eşit şekilde dağıtılması yönünde yasal düzenleme yapılması
Meclis Karnesi: Muhalefetin tüm önergeleri reddedildi
Meclis Başkanvekili Bekir Bozdağ CHP Milletvekili Cevdet Akay’ın ‘araştırma önergelerinin durumu’na ilişkin soru önergesini yanıtladı.
CHP’li Akay’ın bu yanıttan yararlanarak hazırladığı “Meclis Karnesi”nin detaylarını Birgün Gazetesi’nden Mustafa Bildircin paylaştı.
Habere göre, Haziran 2023- Mart 2025 tarihleri arasında Meclis Başkanlığı’na 2 bin 569 araştırma önergesi verildi. Araştırma önergelerinin yalnızca 576’sı grup önerisi olarak Genel Kurul’da görüşüldü. Muhalefetin verdiği tüm önergeler ise AK Parti ve MHP oylarıyla reddedildi.
“Hayır” denen araştırma önergelerinden başlıklar şu şekilde:
Organize suç örgütlerinin kamudaki bağlantılarının araştırılması
Yap–İşlet–Devret modeliyle yapılan projelerin kamuya getirdiği ekonomik yükün araştırılması
Vergi vermeyen ve vergi muafiyetinden yararlanan şirketlerin araştırılması
Türkiye'de depreme dayanıksız okulların durumlarının araştırılması
Ekonomik sorunların halkımıza verdiği zararların araştırılması
Konut kiralarındaki artışın nedenlerinin araştırılması
Çocuk istismarları ve kayıp çocuk vakalarının araştırılması
Gözden Kaçmasın:
TTB Merkez Konseyi, “Sağlıklı Bir Toplum İçin Barışı, Hukuku ve Demokrasiyi Savunmaya Devam Edeceğiz” açıklaması yayımladı. (Basın Açıklaması)
Kadın ve LGBTİ+’lar "polisin cinsel şiddet uyguladığı” iddialarına karşı bir araya geldi. (T24)
5 Nisan Avukatlar Günü sebebiyle bir araya gelen avukatlar, “Savunmanın Bağımsızlığı ve Hukuka Saygı” şiarıyla Ankara’da yürüyüş gerçekleştirdi. (Birgün)
Adalet Bakanlığı’na bağlı adli kolluk teşkilatı kurulmasının Meclis gündemine alınması bekleniyor. (Yeni Şafak)
TTB hasta tutuklulara ilişkin açıklama yayımladı. (Basın Açıklaması)
BM Genel Kurulu’nda Uluslararası “30 Mart Sıfır Atık Günü” özel etkinliği düzenlendi. (AA)
DEM Parti Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, RTÜK'ün lağvedilmesine dair kanun teklifi verdi. (T24)
Nüfus Politikaları Kurulu “Doğurganlık hızındaki düşüşe karşı hazırlanacak ulusal eylem planı konusundaki önerileri” görüşmek üzere 27 Mart’ta toplandı. (Ekonomim Gazetesi)
Turkey recap, Türkiye gündeminden haberler sunarken aynı zamanda Türkiye'de haber yayıncılığını ve gazetecileri desteklemek ve hep birlikte üretmek amaçlarıyla kurulmuş bağımsız bir haber kaynağıdır.
Editoryal ekibimiz tarafından kurulan ve kâr amacı gütmeyen bir dernek olan Kolektif Medya Derneği bünyesinde faaliyet gösteren Turkey recap Türkçe ve İngilizce dillerinde yayın yapar, derinlemesine analizler ve ülke gündemini özetleyen bültenler üretir.
Okuduğunuz bu bülten Meclis’ten haklar gündemini her hafta aktarmayı amaçlar.
Bu bülten Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında, Avrupa Birliği’nin desteğiyle hazırlanmıştır. Bu bültenin içeriği, tamamıyla Turkey recap’in sorumluluğundadır ve hiçbir şekilde Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.
Ceren Bayar, Parlamento Muhabiri, @crnbyr
Günsu Durak, Editör, @gns_drk