Meclis'ten Notlar
Meclis recap ile haberdar olun
Meclis çatısı altındaki ‘haklar’ gündemini aktardığımız ‘Meclis recap’ bültenimizin bu sayısında Meclis Genel Kurulu gündemindeki kanun tekliflerini, komisyon gündemlerini ve açıklamaları sizler için derledik. Kamuoyunu yakından ilgilendiren bu gelişmeler neler; detaylarına yakından bakalım…
Bugünkü sayımızda:
TÜBİTAK Kanun Teklifi yasalaştı
Meclis Genel Kurulu’nda ‘TÜSİAD gözaltılarına’ tepkiler
“Yeni yargı paketi”nde neler var?
İklim Kanunu Teklifi’nin komisyon görüşmeleri başlıyor
Siber Güvenlik Kanunu Teklifi bu hafta Genel Kurul’a geliyor
TÜBİTAK Kanun Teklifi yasalaştı
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, 20 Şubat 2025 tarihli Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı.
Yasayla Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararları doğrultusunda düzenlemeler yapılıyor ve bazı kanunlarda değişikliğe gidiliyor. Bu durum ise muhalefet vekillerinin eleştirilerinin odağında. Muhalefet vekilleri, Meclis’in esas görevinin hukuka aykırı düzenlemeleri düzeltilip yasalaştırmak olmadığını, Meclis’in farklı alanlarda gerçekten ihtiyaç duyulan yasaları çıkartması gerektiğini vurguluyor. Vekiller yasanın TÜBİTAK’ı etkili hale getirmediğini de ifade ediyor.
Meclis Genel Kurulu’nda ‘TÜSİAD gözaltılarına’ tepkiler
Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yüksek İstişare Kurulu (YİK) Başkanı Ömer Aras ve TÜSİAD Başkanı Orhan Turhan hakkında soruşturma başlatılması ve ifade için polis eşliğinde adliyeye götürülmeleri, 20 Şubat 2025 tarihli Meclis Genel Kurulu’nda gündeme geldi ve muhalefet milletvekilleri bu duruma tepki göstererek, yargının bağımsız hareket etmediğini söylediler.
Aras ve Turhan, TÜSİAD Genel Kurulu’nda hükümete ve hukuk uygulamalarına eleştiri yöneltmiş ve 20 Şubat tarihinde haklarında 'adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs ve gerçeğe aykırı bilgiyi alenen yayma' ve ‘yargıyı telkin ve yönlendirme içerikli ifadeler kullanıldığı’ gerekçesiyle soruşturma başlatılmıştı. Aras ve Turan, ifadeleri alındıktan sonra yurt dışına çıkış yasağı ile serbest bırakıldı.
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç yeni yargı paketine dair açıklamalar yaptı
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, yeni yargı paketine dair Milliyet’ten Ayşegül Kahvecioğlu’na açıklamalarda bulundu.
Bakan Tunç, 55 maddeden oluşacak yeni yargı paketinin mart ayında Meclis’e sunulacağını söyledi.
Tunç’un açıklamasına göre “yargı paketinde” ceza adalet sistemi ve cezalarda caydırıcılıkla ilgili düzenlemelere gidilecek. ‘Cezası iki yılın altındaki suçlar bakımından denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme uygulamaları’, ‘Konutta, geceleyin ve hafta sonu infaz’, ‘Trafik suçları’ başlıkları gündemde. ‘Umut hakkı’, ‘genel af’ yargı paketinin gündeminde değil ancak ‘kısmi af’a dair çalışma yapılabileceği söyleniyor.
Bakan Tunç’un konutta, geceleyin ve evde infaz uygulamalarına ilişkin açıklaması şu şekilde:
“Kanunumuzda cezası üç yıla kadar olan taksirle işlenen suçlarda konutta infaz, geceleyin infaz ve hafta sonu infaz düzenlemesi var. Ama yatarı olmadığı için uygulaması da hiç yok. Oradaki eşiği biraz artırmayı gündeme aldık. Buradaki ‘üç yıl’ şartını Meclis beş yıla çıkarabilir. Çocuklu kadınların biraz daha fazla yararlanabilmesi için miktarlar artırılabilir. Beş yıla kadar ceza alan hasta hükümlüler için evde infaz mümkün. Bu belki ‘10 yılın altındaki suçlar bakımından’ diye yeniden düzenlenebilir. Hafta sonu infaz dediğimiz sistemde mahkûm hafta içi çalışıyor hafta sonu iki gün cezaevinde kalıyor. Hafta sonu iki gün kaldığında bir hafta kalmış sayılacak. Geceleyin infazda da gündüz çalışıyor, gece açık cezaevine geliyor. Firar etmesi halinde zaten doğrudan kapalı cezaevine dönüyor. Bu infaz türleri sadece basit suçlar bakımından mümkün. Ağır suçlar yani kasten öldürme, cinsel suçlar, terör gibi başlıkları kapsamıyor.”
İklim Kanunu Teklifi Genel Kurul’a bir adım kala: Komisyon görüşmeleri başlıyor
20 Şubat 2025’te Meclis’e sunulan İklim Kanunu Teklifi bu hafta Çevre Komisyonu’nda görüşülecek. Teklife göre, sera gazı emisyonlarının azaltımı ve iklim değişikliğine uyum faaliyetleri yıllık olarak İklim Değişikliği Başkanlığınca izlenecek. İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Sekretaryasına sunulan ‘Ulusal Katkı Beyanı’ belgesi hazırlanacak.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, sınırlarını açıkça belirlemek ve yazılı olmak kaydıyla gerektiğinde yetkilerini Başkanlığa devredebilecek.
Teklife göre, İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından Emisyon Ticaret Sistemi kurulacak ve Çevre Şehircilik ve İklim Bakanı başkanlığında Karbon Piyasası Kurulu oluşturulacak.
Teklifle, ozon tabakasını incelten maddeleri kullanan, ithal eden, ticaretini yapan ve piyasaya arz edenlere 2 milyon 500 bin lira cezası kesilecek. Doğrulanmış yıllık sera gazı emisyon raporu bulunmayanlara ise 500 bin liradan 5 milyon liraya kadar idari para cezası kesilecek.
Kanun teklifi kapsamında fosil yakıtlardan çıkışa dair bir politikadan söz edilmezken, mutlak emisyon azaltım hedefi de yer almadı.
Nefes Gazetesi’nden Dilan Kutlu’nun haberine göre, İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, görüş alınan bazı bakanlıkların “kanun taslağında yer alan bazı hükümlere itiraz etmeleri” sebebiyle 3 yılı aşan bir süredir kanun teklifi çıkamadığını iddia etti.
Siber Güvenlik Kanunu Teklifi bu hafta Genel Kurul’a gelecek
Siber Güvenlik Başkanlığı’na ilişkin kanun teklifi bu hafta Meclis Genel Kurulu’na gelecek. Teklife göre, ‘siber uzaydaki milli gücünü meydana getiren unsurlarına’ yönelik siber saldırı gerçekleştiren veya bu saldırı neticesinde elde ettiği her türlü veriyi siber uzayda bulunduranlara 8 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Muhalefet ve basın örgütleri teklif maddelerinin, ifade özgürlüğü, kişisel verilerin korunması ve özel hayatın gizliliği gibi temel insan haklarını tehdit eden ‘ciddi riskler’ barındırdığını belirtiyor. Teklife ilişkin eleştiriler, kurulan Siber Güvenlik Başkanlığı’na tanınan yetkilerin ‘belirsiz, aşırı, geniş ve denetimsiz’ olduğu ve bu yetkilerin kullanımı kapsamında ‘kişi ve kuruluşlara orantısız adli ve idari yaptırımlar’ getirdiği yönünde.
Gözden Kaçmasın:
DEM Partili Cengiz Çiçek, Türkiye'de yok olma tehlikesi altındaki dillerin korunmasına yönelik Meclis Araştırma Komisyonu kurulması önergesini Meclis Başkanlığı’na sundu. (Gazete Duvar)
CHP'li Ömer Fethi Gürer, emekli bayram ikramiyesinin asgari ücret düzeyine çıkarılması için kanun teklifi verdi (NTV)
2018’den 2024’e bayram ikramiyelerinde dolar bazında kayıp yüzde 51 oranında oldu (Ekonomim Gazetesi)
TÜİK açıkladığı verilere göre, dar tanımlı işsizlik geriledi. Ancak Geniş tanımlı işsiz sayısı 11,3 milyon kişi olurken iş bulma ümidini kaybedenlerin sayısı 2,4 milyona yükseldi. (Nefes Gazetesi)
Ölçü ve tartı ayarlarının yanı sıra diğer ayar ölçerlerde usulsüzlük yapanlara idari para cezaları artırılıyor (Yeni Şafak)
Turkey recap, Türkiye gündeminden haberler sunarken aynı zamanda Türkiye'de haber yayıncılığını ve gazetecileri desteklemek ve hep birlikte üretmek amaçlarıyla kurulmuş bağımsız bir haber kaynağıdır.
Editoryal ekibimiz tarafından kurulan ve kâr amacı gütmeyen bir dernek olan Kolektif Medya Derneği bünyesinde faaliyet gösteren Turkey recap Türkçe ve İngilizce dillerinde yayın yapar, derinlemesine analizler ve ülke gündemini özetleyen bültenler üretir.
Okuduğunuz bu bülten Meclis’ten haklar gündemini her hafta aktarmayı amaçlar.
Bu bülten Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında, Avrupa Birliği’nin desteğiyle hazırlanmıştır. Bu bültenin içeriği, tamamıyla Turkey recap’in sorumluluğundadır ve hiçbir şekilde Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.
Ceren Bayar, Parlamento Muhabiri, @crnbyr
Günsu Durak, Editör, @gns_drk