Serimiz sermayeye feda
Sermayeyi işletmeye hazır mıyız? Düzenin düzgün işlemesi bunu hacet kılıyor. Normal şartlarda sermaye ile ‘dövüş’ tutması beklenen Türkiye’nin en büyük işçi sendikası Türk-İş’in başkanı Ergun Atalay da böyle düşünüyor olmalı ki, “Ben sermaye düşmanlığı yapmam,” deyiverdi.
Eh, güzel, zaten bakanımız Nureddin Nebati’nin vatandaşın alım gücünü koruduklarını söylediği günlerde artık bunlara şaşamayız. Üstüne bir de memur ve emekliye yüzde 25 zam ge… Pardon, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gönlü yüzde 25’e elvermedi ve hemen ertesi gün yüzde 5 daha ilave ederek zammı yüzde 30’a çıkardı.
Allah bin bereket versin. Ama küçük sorunlarımız var: Kredi kartı borçlarının yüzde 100 artması gibi… Tekstil iş kolunda en az 100 bin işçinin işsiz kalma tehdidi ile karşı karşıya olması gibi… İhracat koşullarındaki yavaşlamanın sürmesi gibi…
Hoşunuza gitmedi mi? Şunu dinleyin: Yeni Evim kampanyası ile ev sahibi olmak isteyenlerin kredisinin bir kısmını devlet ödüyor. Ödemeler yıllar içinde artacak ve 1 milyon liralık kredinin ödemesi 1,9 milyon lirayı bulacak. 15 yıl içinde ev sahibi olacaksınız.
Kime bedel kırkımız?
Devlet için kurşun atan da yiyen de şerefliydi. Şimdi o şeref payı nasıl dağıtılacak? Eski Ülkü Ocakları Başkanı Sinan Ateş’in öldürülmesi soruşturmasında MHP il yönetim listesinden çıkarılan Ufuk Köktürk ve iki özel harekat polisinin de aralarında bulunduğu 13 kişi tutuklandı.
Suikastin azmettiricisi olmakla suçlanan ve adı daha önce devrimci genç Hasan Ferit Gedik’in öldürülmesine karışan Doğukan Çep, Sinan Ateş’i kendisine sahip çıkmadığı gerekçesiyle öldürmek değil, korkutmak istediğini savundu.
Suikastin ardından tartışmaların odağına oturan MHP Mersin Milletvekili Olcay Kılavuz’un bulunduğu adreste polisin gözaltına aldığı şüphelinin nasıl serbest bırakıldığı da muamma… Kılavuz’un, gözaltı için gelen emniyet amirine, “Siz gidin, sahibiniz gelsin,” dediği ileri sürüldü.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Devlet Bahçeli cephesindeki sessizliğe gönderme yaparak, “3-5 torbacı ile geçiştiremezsin,” derken, MHP Genel Başkan Yardımcısı Semih Yalçın, Kılıçdaroğlu’na ‘Amerikancı’ dedi. Bahçeli ise, “Üç hilali yargıtlamayacağız,” ifadelerini kullandı.
Bu suikast, tarz değiştirir. MHP'nin, Sinan Ateş'in öldürülmesi sonrasında tutumuna tepki gösteren Ülkücüler de, bıyıklarını keserek yaşananları protesto etti.
Daha fazlası için: Sinan Ateş cinayetini anlama kılavuzu: Kim neyle suçlanıyor? (DW Türkçe)
Devletin öfkeli aygıtları
İstikrarla kurumsallaşan nadide alanlardan resmi şiddet, bu haftanın da gündemiydi. Diyarbakır’ın Yenişehir ilçesinde polis ve bekçilerden oluşan bir ekip, sokak ortasında GBT yaptıkları bir yurttaşı darp etti. Mardin’in Nusaybin ilçesinde yılbaşı gecesi yöresel kıyafet giyen biri çocuk iki gencin özel hareket polisleri tarafından darp edildiğine dair de görüntüler ortaya çıktı.
Gençlerin ve çocukların resmi alanlardaki istismar boyutu bununla da sınırlı değil. Gazeteci Seyhan Avşar’ın Halk TV’deki haber dizisinde, devlet koruması altındaki çocukların istismarı ele alınıyor. Habere göre, çocuklar istismara maruz bırakılıyor, seks işçisi olarak çalışıyor, madde bağımlısı yapılıyor.
Buna ek olarak, CHP Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi, TÜİK’in kız çocuklarının doğum sayılarını veri perdeleme yöntemiyle gizlediğini belirterek, “10-19 yaş grubunda doğum yapan kızımız, Türkiye’de son 19 yılda 1 milyon 755 bin 375’e ulaştı. 17 yaş altındaki kız çocukları doğum oranı son 19 yılda sözde yüzde 82 azalırken, yaş grubu belirsiz doğumlar ise yüzde 389 arttı” dedi.
‘Koru’mak ya da ‘koru’yamamak
Herhangi bir canlı organizmaya dair iyi bir gündem seyrine sahip olmayan Türkiye’de bir şey oldu! Validebağ Korusu'nun millet bahçesi yapılmasına karşı bölge halkının davası görüldü. Mahkeme proje planlarında şehircilik ilkelerine, planlama esasları ve tekniklerine, kamu yararına ve hukuka uyarlılık bulunmadığını bildirdi.
Aslında tek iyi haber bu… Yedikule Bostanlarını Koruma Girişimi, surlarda sürdürülen restorasyonlarda bostanların dikkate alınmadığını, 1600 yıllık bostanların yok olmakla yüz yüze olduğunu belirtti.
Bunun yanında, Denizli’nin Koparan Köyü yakınlarında binlerce ceviz ve badem ağacının yanında feldspat madeni işletilmek isteniyor. Yaklaşık 361 dekarlık kıraç araziyi 25 yılda bir meyvelik haline getiren Yasin Tokat, feldspat madeni açılmasının ekolojik yaşamın sonu olacağını belirterek madene karşı dava açtı.
Daha fazlası için; 2022 yılı Ekolojik İhtilaflar Raporu (Polen Ekoloji)
Her yer şüheda, her yer direniş
Bir zamanlar 23 sentlik askerimiz vardı, o paraya 50 santim kefen bezi aldığımız... Artık parmakla sayılamayacak işçimiz var ve günde beş kişi, on kişi ölüyorlar: İSİG Meclisi’nin derlediği verilere göre 2022 yılında en az 1.843 işçi, iş cinayetlerinde hayatını kaybetti.
Toprağın altı da üstü de işçi, ama işçinin kültürüne yer yok. Neyse ki, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın sergilemeye layık bulmadığı “Babamı Kim Öldürdü” oyununu işçilere armağan edecekler var. Oyunun geliri, Bağımsız Maden İş’e gidecek.
O sırada meclisimizde yaşanan çok ‘hoş’ tartışmaya kulak verin: Bütçe görüşmelerinde memur ve emekliye teklifi görüşülürken HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, işverenlerin ön sıralarda; işçi, emekli ve memur temsilcilerinin arka sıralarda oturtulmasına itiraz etti. AKP Uşak Milletvekili İsmail Güneş, Garo Paylan’a, “Fabrikanda çalışan işçileri kendi makamında oturtuyor musun?” diye sordu.
Daha fazlası için; Görünmeyen emeğin ekonomisi (Yeni Yaşam)
Kimi başkan yaptıracağız?
Biz seçim bağımlısıyız. Derhal üzerimize seçim atınız. Bu su hiç durmasın, ama Cumhurbaşkanı Erdoğan aynı fikirde değil. Ona göre, sular durulmadan seçim olmaz. Ama gitgide tarih netleşiyor: AKP’liler, seçimin en geç 14 Mayıs’ta yapılacağı kanaatinde.
Seçim sonucunu etkileyecek en önemli parti HDP’ye ise Anayasa Mahkemesi’nden ‘blokaj’ geldi. HDP, bu kararı gerekçe göstererek, AKP’nin anayasa teklifindeki yeni tur görüşme talebini geri çevirdi. AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin ise HDP’nin mahkeme kararını ‘siyasi malzemeye dönüştürdüğünü’ savundu.
HDP bir yandan da seçim için tavrını netleştirmeye çalışıyor. Eş Genel Başkan Pervin Buldan, partisinin kendi adayıyla seçimlere katılacağını açıkladı. HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Tayip Temel de Altılı Masa’ya açtıkları kredinin sonuna geldiklerini ve ‘Erdoğancıklara’ izin vermeyeceklerini vurguladı.
Bu kararın Altılı Masa’ya nasıl etki edeceği tartışma yaratırken, HDP’nin içinde yer aldığı Emek ve Özgürlük İttifakı’nda yer alan EMEP ve TİP ‘ortak adaya yakın olduklarını’ söyledi. İttifak, 5 Ocak günü yaptığı açıklamada yine ortak aday vurgusu yapmıştı.
Daha fazlası için; 2023’te hangi davalar seçimleri etkileyecek? (DW Türkçe)
Dahası da var
Maya Takvimi’ni baz alıp 2012’de kıyametin kopmasını bekleyen ahali, 2023’te de Lozan Antlaşması’nın doğal feshini ve gizli maddelerin açığa çıkmasını bekliyordu. Umutlar yine suya düştü… TBMM Başkanı Mustafa Şentop, “Lozan Antlaşması'nda gizli maddeler var" iddialarına, "Parlamentolarda oylanan uluslararası sözleşmelerde gizli bir hüküm olmaz. Uluslararası bir anlaşmanın gizli bir maddesi nasıl olabilir? Lüzumsuz bir tartışma. Gizli bir madde yok,” yanıtını verdi.
Esasında 250 lira benim işimi çözer de… Radyo Sputnik’e konuk olan Dilek Sabancı, “50 milyon ile 100 milyon dolarınız olsa rahat rahat yaşarsınız,” dedi.
Hızlı bir bakış
Öğrencilerin en iyi haberleri: İletişim fakültelerinin uygulama gazeteleri Journo için seçti (Journo)
Soru basit: Hapishanelerde yılbaşı nasıl geçer? (BirGün)
Suriye ile yeni süreç nasıl ilerleyecek? (DW Türkçe)
Altı adımda çocuklarla iklim krizini konuşmak (Yeşil Gazete)
İsveç: NATO üyeliği için Türkiye’nin tüm taleplerini karşılayamayız (Euronews)
Engellilerin evde bakım ödeneği neden azalıyor? (Bianet)
Eczacı ilaç krizinde son tabloyu anlattı: 'Bazılarının muadili bile yok, en basit ilaçları bulamıyoruz' (Gerçek Gündem)
Ankara’da Alevi kurumlarına yönelik saldırıda sanığa “Cezai ehliyeti yok” raporu (Evrensel)
Kadın örgütleri Anayasa değişikliği hakkında ne düşünüyor? (Sendika.org)
Brezilya'da OHAL ilan edildi, dünya liderleri Bolsonaro’nun destekçilerinin baskınlarını 'Demokrasiye saldırı' diyerek kınadı (BBC Türkçe)
Okumakta ısrar edenlere…
Nelly & Nadine: Ravensbrück’ten Venezuela’ya Benzersiz Bir Aşk Hikayesi
“Sylvie Bianchi anneannesinin Ravensbrück toplama kampında geçirdiği zamanın belgelerini, ailesinin Fransa’daki çiftlik evinin çatı katında onlarca yıl sakladı. Ancak bu tozlu kutuları açıp büyükannesinin ‘aslında’ kim olduğunu araştırmanın ve yeniden anlatmanın, bir toplama kampında başlayan şaşırtıcı bir aşk ve dayanıklılık öyküsünü gün yüzüne çıkarmanın vakti gelmişti.” (Avlaremoz)
Beyazıt Meydanı’ndan Taksim Meydanı’na bellek mekanları
Bellek Mekanları tarafından hazırlanan Beyazıt Meydanı'ndan Taksim Meydanı'na Bellek Mekanları - Devrimci Öğrenci Hareketinin 10 Yılı (1975 - 1985) raporu, birçok farklı mekanda gerçekleşmiş öğrenci hareketlerinin haritalamasını sunuyor. (Bellek Mekanları)
Esaret ve intihar
“Enes Kara’nın intiharı topluma, aileye ve siyasete beklenmedik bir açıdan ayna tuttu. Hayatının son dakikalarını, son sözlerini kayda alan bu genç adamın sakinliği, düşüncelerinin insicamı hadisenin akıl sağlığına, psikolojiye indirgenemeyecek bir mesele olduğunu ortaya koyuyor. Bu yeni bir yaklaşım da değil kuşkusuz. Nitekim sosyolojinin kurucu metinlerinden biri intiharın psikolojik değil, sosyolojik bir olgu olduğunu öne sürer. Ne var ki bu kabul, bize toplumsal müdahale açısından ne yapılabileceğine dair pek ipucu vermiyor.” (Evrensel)
“İyi dinle, kardeşin Metin’i böyle öldürdük”
Hikmet Adal’ın Bianet’teki yazısı, 25 yıl önce polis şiddetiyle hayatını kaybeden Gazeteci Metin Göktepe cinayetini konu ediniyor. “Öldürülmesinin 25. yılında Metin Göktepe'nin ablası Meryem Göktepe, ‘O zaman işkence kapılı kapılar arkasındaydı, şimdi Ali İsmail gibi, Berkin gibi gençler öldürülüyor sokakta’ diyor.” (Bianet)
Peki ya önümüzdeki hafta?
10 Ocak Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Dayanışma Ağı tarafından düzenlenen Toplumsal Cinsiyet Odaklı Eleştirel Barış semineri
13 Ocak Mor Dayanışma tarafından düzenlenen Felaketler Çağı ve Ruh Sağlığımız söyleşisi, saat: 19.00
14 Ocak Kıraathane İstanbul Edebiyat Evi tarafından düzenlenen Metin Okuma-Yazma, Yorumlama ve Anlamlandırma atölyesi, saat: 15.00-18.00
Bültenimizi okuduğunuz için teşekkür ederiz! Henüz abone olmadıysanız ücretsiz olarak abone olabilirsiniz.
Destek olmak için aşağıdaki linke tıklayın.
Önerilerinizi ve eleştirilerinizi bize iletin: info@turkeyrecap.com
Nida Kara, Freelance gazeteci @Kara__Nida
Erman Çete, Gazeteci @ermancete