‘Torba Kanun’ Meclis Genel Kurulu’na geliyor
Meclis recap #9
Meclis çalışmalarındaki son durumu sizler için derledik. Emekli ikramiyesi ve doğum yardımlarına ilişkin düzenlemeleri içeren kanun teklifinin Genel Kurul’a gelmesi beklenirken, Meclis Araştırma Komisyonlarından bazıları çalışmalarını tamamlamak üzere…
Bugünkü sayımızda:
‘Torba kanun’ Meclis Genel Kurulu’na geliyor
Türkiye’de yaşlı nüfus oranı artıyor
Güncel kayıp çocuk verileri nerede?
Yapay Zeka Komisyonu’nun ‘etik’ gündemi
Plan ve Bütçe Komisyonu: ‘Torba Kanun Teklifi’ kabul edildi
Plan ve Bütçe Komisyonu, Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu, emekli ikramiyesi ve doğum yardım düzenlemelerini içeren kanun teklifini görüştü ve kabul etti.
Muhalefet milletvekilleri emekli ikramiyesindeki bin liralık artışı az bularak tepki gösterdi. Artışın asgari ücret seviyesinde olması gerektiğini belirttiler.
Kanun teklifinin bu hafta Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmesi bekleniyor.
Teklif, doğum yardım programının düzenli hale getirilmesini, olimpik ve paralimpik sporculara Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından asgari ücreti geçmemek kaydıyla sosyal harçlık ödemesi yapılmasını, emekli bayram ikramiyelerinin 3 bin liradan 4 bin liraya çıkarılmasını öngörüyor.
‘Türkiye’de yaşlı nüfus oranı artıyor’
Bebek Ölümlerini Araştırma Komisyonu’nda, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği, Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Kadın Doğum Hastanesi, Ankara Etlik Şehir Hastanesi Kadın Doğum Hastanesi temsilcileri dinlendi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakan Yardımcısı Sevim Sayım Madak sunumunda huzur evinde bakım hizmeti alanlara dair güncel verileri paylaştı:
“2002 yılında Bakanlığımıza bağlı 63 huzurevinde 4 bin 952 yaşlımıza bakım hizmeti verilmekteyken, 2025 Ocak ayı itibarıyla Bakanlığımıza bağlı 170 resmî huzurevimizde 14 bin 733 yaşlımıza bakım hizmeti sunulmaktadır. 2025 Ocak ayı itibarıyla 275 özel huzur evimizde de 13 bin 119 yaşlı vatandaşımız hizmet almaktadır.”
Bakıma olan ihtiyacın arttığını belirten Madak, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığının bakanlıklarla yaptığı çalıştay ve toplantılar sonucunda, devlete ekstra prim ödenmesini öngören “uzun süreli bakım sigortası”na ilişkin çalışmaların belirli bir olgunluğa ulaştığını söyledi. Madak, devletin katkı payına dair ise bir bilgi paylaşmadı.
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Yasin Akar ise yaşlı nüfusa dair yaptıkları nüfus projeksiyonunda “Yaşlı nüfus oranının 2030 yılında yüzde 12,9, 2040'ta yüzde 16,3, 2060 yılında yüzde 22,9, 2080 yılında ise yüzde 25,6 olacağı öngörülmüştür." dedi.
Akar soruları yanıtlarken, yaptıkları yeni yönetmelik çalışmasıyla huzurevlerine kabul yaşını 70’e çekeceklerini belirtti ve “70 ile 60 yaş arasında ise tam bağımlı ya da kısmi bağımlı olma şartı getireceğiz.” dedi.
Muhalefet vekilleri sunumlar sonrasında, Sosyal Güvenlik Kurumu ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı arasındaki iletişimsizliğin giderilmesi gerektiğini söylediler. Engellilere ve yaşlılara dair verilerin daha sık güncellenmesi ve verilerin oran olarak paylaşılması gerektiği eleştirisini yaptılar.
Kayıp çocuklara dair veriler nerede?
Çocuklara Karşı Şiddet ve İstismarı Araştırma Komisyonu’nun 12 Mart 2025 tarihli toplantısında İçişleri Bakanlığı temsilcileri dinlendi.
İçişleri Bakanlığı adına sunum yapan EGM Asayiş Daire Başkanı Tarıkhan Çetiner, sunumunda “Kayıp Alarmı Projesi”nden bahsetti. 2014 senesinden beri uygulanan projeye göre, kayıp çocuğun ailesinin bilgisi ve isteği dâhilinde, GSM operatörleriyle de iş birliği yapılarak, çocuğun kaybolduğu bölgedeki tüm cep telefonu kullanıcılarına kayıp çocuğun bilgileri SMS olarak iletiliyor ve ayrıca kurumsal, sosyal hesaplardan da bu görüntüler yayımlanıyor.
Muhalefet vekilleri bu uygulamanın sakıncalı olabileceği görüşünü paylaştı ve bu çalışmanın etkin kullanımına dair tespitlerini sordu.
Çetiner, bu işlemi çok riskli vakalarda ya da vahim durumlarda kullandıklarını söyledi ve “Bu kapsamda, sisteme 1.200 tane veri girilmiş ve bunların yüzde 94,3'ü bulunmuş yani o manada da olumlu ve getirisi olan bir proje.” dedi.
Muhalefet milletvekilleri “Kayıp çocuklara dair güncel verileri” de temsilcilere sordu. Vekiller, verdikleri kayıp çocuklara ilişkin soru önergelerine yanıt alamadıklarını vurguladılar.
Detaylı verileri yazılı ileteceklerini belirten Çetiner, soru önergesini yanıtladıklarını ancak ‘henüz ilgili milletvekillere ulaşmamış olabileceğini’ söyledi.
Komisyonda yer alan CHP milletvekilleri, toplantı öncesinde yaptıkları basın açıklamasında; etkili kamusal süreçler yürüten sivil toplum örgütlerinin, uzmanların ve mağdur ailelerin dinlenmediğini ifade ederek, son toplantı dışında komisyona katılmayacaklarını söylediler.
‘Yapay zeka’nın önyargılı çıktıları var: Kanuni düzenlemeler gerekli
Yapay Zeka Komisyonu’nun 11 Mart 2025 tarihli “Yapay Zeka ve Etik” başlıklı toplantısında, Michigan Üniversitesi’nden AI ve Dijital Politika Merkezi (CAIDP) Başkanı Merve Çınarlı Hickok, Cambridge Üniversitesi'nden araştırmacı Melike Tanberk ve İstanbul Medipol Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Ulvi Türkbağ sunum yaptı.
CAIDP Başkanı Merve Çınarlı Hickok, ABD, Avrupa ve Türkiye’deki yapay zeka düzenlemelerine ilişkin yaptığı çalışmaları aktardı. Yapay zeka destekli haber manşetlerini örnek gösteren Hickok, yapay zekanın önyargılı çıktılarının olduğunu; kadınlara, yaşlılara, engellilere, etnik ve dini azınlıklara karşı daha negatif kararlar verdiğine vurgu yaptı ve “Bu sistemler, bizi daha sorumlu ve daha etik hareket etmeye yöneltmeli ve ihtiyacımız olan kanuni çerçeveleri uygulamamız gerekmekte” dedi.
Teknolojinin temel haklara, demokratik kurumlara ve hukukun üstünlüğüne dayalı geniş sosyal katılımı teşvik eden bir dünya yaratmasını istediklerini vurgulayan Hickok “Avrupa yapay zeka kanununun devreye girmesiyle beraber şirketler bu kanuna tabii olacak. Türkiye'nin veri mahremiyeti kanunları ve tüketici hakları etrafında da bu hakları koruyacak şekilde güncellenmesi gerekiyor. Kamu kurumlarında yapay zeka bilgisi ve bilincinin de artırılması çok önemli ve kurumların ciddi eğitimlere ihtiyacı var." ifadelerini kullandı.
Gözden Kaçmasın:
Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu'nun (KESK) düzenlediği 3. “Ortadoğu ve Barış Konferansı”, İstanbul’da gerçekleştirildi. (Evrensel)
Aralarında T24, Gazete Pencere ve Birgün Gazetesi’nin de bulunduğu 9 internet haber platformu Google’ın ‘algoritma ambargosu’na dair açıklama yayımladı. (Birgün Gazetesi)
Gazeteci Yıldız Tar, Silivri Kapalı Cezaevi’nden ‘LGBT+’lara yönelik kanun teklifi’ hazırlığıyla ilgili yazdı. (Kaos GL)
Türkiye’de yaşlıların yüzde 23,3’ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında (TÜİK)
Pekin +30 içerikli Birleşmiş Milletler 69’uncu Kadının Statüsü Komisyonu’nda, Kadının İnsan Hakları – Yeni Çözümler (WWHR) ve Kadın Koalisyonu ortak etkinliği 13 Mart tarihinde yapıldı.
Kartalkaya Yangını Komisyonu: ‘Kamuya açık tesislerin yangın ikaz sistem panoları itfaiyeye bağlanmalı’ (Anka)
Kentlerin orantısız hava değişimlerine uyum kapasitelerine ilişkin AFAD, İklim Değişikliği Başkanlığı ve İller Bankası'nın hazırladığı raporlar Meclis'e sunuldu. (Yeni Şafak)
Turkey recap, Türkiye gündeminden haberler sunarken aynı zamanda Türkiye'de haber yayıncılığını ve gazetecileri desteklemek ve hep birlikte üretmek amaçlarıyla kurulmuş bağımsız bir haber kaynağıdır.
Editoryal ekibimiz tarafından kurulan ve kâr amacı gütmeyen bir dernek olan Kolektif Medya Derneği bünyesinde faaliyet gösteren Turkey recap Türkçe ve İngilizce dillerinde yayın yapar, derinlemesine analizler ve ülke gündemini özetleyen bültenler üretir.
Okuduğunuz bu bülten Meclis’ten haklar gündemini her hafta aktarmayı amaçlar.
Bu bülten Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında, Avrupa Birliği’nin desteğiyle hazırlanmıştır. Bu bültenin içeriği, tamamıyla Turkey recap’in sorumluluğundadır ve hiçbir şekilde Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıtmak zorunda değildir.
Ceren Bayar, Parlamento Muhabiri, @crnbyr
Günsu Durak, Editör, @gns_drk